Trong ngành cà phê, hương vị không chỉ đến từ giống cây, đất trồng hay công nghệ rang – mà còn nằm ở một yếu tố tưởng chừng đơn giản: độ ẩm.
Bạn thử hình dung: nếu hạt cà phê quá ẩm, chúng dễ bị nấm mốc, lên men chua, thậm chí biến đổi hương vị vốn có. Ngược lại, nếu quá khô, hạt trở nên giòn, dễ nứt vỡ khi rang, dẫn đến vị khét và đắng. Và nếu trong một lô hàng, độ ẩm không đồng đều, thì kết quả là: cùng một mẻ rang nhưng hạt cháy xém – hạt sống sót – chất lượng không ổn định.
Chỉ cần sai lệch 1–2% độ ẩm thôi, doanh nghiệp đã có nguy cơ thiệt hại lớn: giảm giá trị xuất khẩu, mất uy tín thương hiệu, thậm chí phải tái chế hoặc hủy hàng.
Tiêu chuẩn độ ẩm trong bảo quản và chế biến cà phê
Để đảm bảo cà phê luôn giữ được hương vị nguyên bản, ngành cà phê đã có những chuẩn mực quốc tế về độ ẩm:
- Cà phê nhân (green bean): độ ẩm lý tưởng từ 10 – 12%. Đây là khoảng an toàn giúp hạt vừa đủ khô để bảo quản lâu, vừa đủ ẩm để không giòn nứt.
- Cà phê rang xay: sau rang, độ ẩm giảm xuống chỉ còn khoảng 3 – 5%. Mức này giúp cà phê giữ hương nhưng không dễ vón cục.
- Cà phê hòa tan: sau sấy phun, bột cà phê cần đạt độ ẩm 1 – 2%, đảm bảo bảo quản lâu dài mà vẫn giữ được hương vị đặc trưng.
Lưu ý: Nếu cà phê vượt ngoài khoảng này, dù chỉ một chút, thì chất lượng cả quy trình sau đó (rang, xay, hòa tan, đóng gói) đều có nguy cơ bị ảnh hưởng.
Vai Trò Của Độ ẩm trong quy trình sản xuất cà phê hòa tan
Quy trình sản xuất cà phê hòa tan là một ví dụ điển hình cho thấy tầm quan trọng của việc kiểm soát độ ẩm qua từng bước.
1.Giai Đoạn Chuẩn Bị: Hạt Cà Phê (Đầu Vào)
Những hạt cà phê nhân chất lượng cao, sau khi được làm sạch, phải đáp ứng tiêu chuẩn độ ẩm 10−12%. Kiểm soát độ ẩm ở đây là bước đệm quan trọng để đảm bảo dòng liệu ổn định trước khi đưa vào rang.
2. Rang Cà Phê
Đây là nơi mà các phản ứng hóa học tạo nên hương vị bùng nổ. Rang theo công nghệ tiên tiến, trong 18−25 phút/mẻ, nhằm giúp hạt chín đều từ trong ra ngoài, nở to, không bị cháy cạnh, bất kể kích thước.
3. Xay Nghiền
Để hương vị được giữ nguyên và bột cà phê không bị quá nhiệt bay hơi, cần đảm bảo độ mịn đồng nhất. Độ ẩm cần được kiểm soát khoảng 10−12% trước khi nghiền. Nếu độ ẩm cao hơn, bột cà phê dễ bị dính, vón cục và không đều.
4. Trích Ly, Cô Đặc và Sấy Phun
- Trích Ly: Chất tạo hương được trích ly ở nhiệt độ thấp, sau đó là các hợp chất thủy phân. Sau khi lọc tinh sạch, ta thu được dung dịch cà phê trích ly có nồng độ 20−22%.
- Cô Đặc: Dung dịch được cô đặc chân không (thường lên đến 30−33%) để loại bớt nước, chuẩn bị cho quá trình sấy.
- Sấy Phun (Sấy Khô): Đây là bước chuyển từ chất lỏng sang bột. Dịch cà phê cô đặc được phun sương vào luồng khí nóng khô, nhanh chóng biến thành bột cà phê hòa tan có độ ẩm cực thấp, chỉ 1−2%.
Lưu ý: Từ sau khi xay đến trước quá trình trích ly và sau cô đặc, độ ẩm không cần kiểm soát vì lúc này cà phê ở dạng dung dịch đậm đặc.
5. Đóng Gói
Đây là bước tối quan trọng sau cùng. Cà phê hòa tan cần phải đạt đủ điều kiện độ ẩm 1−2% để đảm bảo chất lượng, mùi vị và khả năng bảo quản lâu dài trước khi phân phối.
Kiểm soát độ ẩm bằng cảm biến Hydronix
Bảng yêu cầu độ ẩm trong sản xuất cà phê hòa tan:
Từ sau khi xay hạt cà phê thành dạng bột đến trước quá trình trích ly và sau cô đặc thì độ ẩm của cà phê không cần kiểm soát vì khi đó cà phê đang ở dạng dung dịch có nồng độ cà phê đậm đặc, sẵn sàng cho quá trình sấy phun để chuyển đổi từ chất lỏng sang dạng bột.
Vị trí lắp đặt cảm biến độ ẩm
Để đảm bảo cà phê luôn ở mức độ ẩm lý tưởng, nhiều nhà máy đã chuyển từ cách đo thủ công sang cảm biến đo trực tuyến (online sensor). Trong đó, Hydronix – thương hiệu đến từ Anh Quốc – là một trong những giải pháp hàng đầu, đã được ứng dụng rộng rãi trong ngành thực phẩm và đồ uống.
1. Sau chọn hạt – Trước khi rang
- Vấn đề: Cần kiểm soát độ ẩm hạt nhân trước khi đưa vào lò rang để tránh hạt rang không đều.
Sản phẩm: Cảm biến HydroMix-XT, lắp chìm trong máy trộn hoặc dưới băng tải, giúp kiểm soát độ ẩm tức thời.
2. Sau rang – Trước khi nghiền
- Vấn đề: Sau khi rang và làm nguội, hạt cà phê vẫn còn nóng, dễ bị mất cân bằng độ ẩm. Nếu xay ngay, hạt dễ dính hoặc không đạt độ mịn chuẩn.
- Sản phẩm: Cảm biến HydroMix-HT, hoạt động ổn định ở nhiệt độ cao (tới 120°C), đảm bảo độ ẩm chuẩn trước khi nghiền.
3. Sau sấy phun – Trước khi đóng gói
- Vấn đề: Bột cà phê hòa tan cần đạt độ ẩm 1 – 2%. Nếu vượt chuẩn, sản phẩm dễ vón cục, giảm chất lượng bảo quản.
- Sản phẩm: Cảm biến Hydronix Probe, thiết kế chắc chắn, đo trực tiếp trong phễu đóng gói hoặc băng tải, giúp duy trì độ ẩm chuẩn xác ở giai đoạn quan trọng nhất.
Lợi ích khi ứng dụng cảm biến Hydronix
- Ổn định chất lượng: mọi mẻ rang – xay – hòa tan đều đạt chuẩn đồng đều.
- Giảm thất thoát & phế phẩm: không còn tình trạng phải loại bỏ hoặc tái chế do độ ẩm sai lệch.
- Tiết kiệm chi phí vận hành: giảm nhân công đo thủ công, tăng tốc độ sản xuất.
- Tăng uy tín thương hiệu: sản phẩm ổn định, đạt chuẩn quốc tế, dễ dàng chinh phục thị trường xuất khẩu.
Datapak – Đối tác chính hãng Hydronix tại Việt Nam
Hiện nay, Datapak là đại lý phân phối chính thức của Hydronix tại Việt Nam. Với đội ngũ kỹ thuật giàu kinh nghiệm, chúng tôi không chỉ cung cấp thiết bị mà còn tư vấn giải pháp phù hợp cho từng nhà máy, đảm bảo khách hàng khai thác tối đa hiệu quả từ hệ thống cảm biến.
Liên hệ với chúng tôi ngay để được tư vấn, đề ra giải pháp và báo giá nhanh nhất!
Address: 54Bis Nguyễn Bỉnh Khiêm, Phường Tân Định, TP.HCM.
Hotline: 0795.40.60.80
Zalo: Datapak
Email: info@datapak.com.vn
Facebook:Vina DataPak JSC
Website: Datapak.com.vn
Linkedin: Datapak JSC
Shopee : https://shopee.vn/vinadatapak
